Początki szkolnictwa morskiego na Pomorzu Zachodnim sięgają 1947 roku, kiedy wyodrębniono z morskiej uczelni w Gdyni Państwową Szkołę Morską w Szczecinie z Wydziałem Nawigacyjnym, pozostawiając Wydział Mechaniczny na gdyńskiej uczelni macierzystej. Pierwszy samodzielny wydział o profilu mechanicznym (obsługa maszyn statków rybackich) powstał w Szczecinie na Państwowej Szkole Rybołówstwa Morskiego, którą utworzono przy Wałach Chrobrego w 1962 roku. Rok później utworzono Państwową Szkołę Morską również z oddzielnym Wydziałem Mechanicznym. Absolwenci obu wydziałów mechanicznych zdobyli wśród armatorów polskich i zagranicznych opinię świetnych mechaników radzących sobie w każdych warunkach.

Studenci Wydziału Mechanicznego WSM doskonalili umiejętności praktyczne na statkach zaadoptowanych do potrzeb szkoleń, były to: żaglowiec Zew Morza (1963 – 1964), żaglowiec Dar Pomorza należący na co dzień do  PSM w Gdyni, m/s Nawigator, m/s Azymut, m/s Łużyca oraz m/s Rybak Morski.
W 1975 roku Uczelnia pozyskała, dzięki Polskiej Żegludze Morskiej, statek m/s Kapitan Ledóchowski, który był wybudowany z myślą o misji szkolenia studentów WSM. Statek miał szkolne kabiny nawigacyjne i radiowe, laboratoria i warsztaty mechaniczne, elektryczne i remontowe. Wyposażony był też w audytorium, bibliotekę, czytelnię, laboratorium elektroniki i pomieszczenia rekreacyjne. Jednostka była także przystosowana do przewozu drobnicy i ładunków chłodzonych i przez 13 lat, ze studentami WSM na pokładzie, przebyła ponad 660 tys. mil morskich.

W 1998 roku Uczelnia pozyskała nowoczesny statek szkolno-badawczy Nawigator XXI, którego maszynownia jest jednym z miejsc, w których studenci PM (dawniej Akademia Morska) poznają tajniki eksploatacji systemów statku. 

m/s Nawigator XXI na tle budynku Politechniki Morskiej w Szczecinie, fot. Cezary Aszkiełowicz/Agencja Wyborcza.pl

W związku z rozszerzeniem swojej oferty edukacyjnej, rozbudową infrastruktury i powiększeniem kadry akademickiej, Wyższa Szkoła Morska uzyskała w roku 2004 podwyższenie statusu uczelni i zmieniła nazwę na Akademia Morska w Szczecinie. W roku 2002 Wydział Mechaniczny ówczesnej WSM uzyskał uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk technicznych w dyscyplinie budowa i eksploatacja maszyn, a w roku 2012, Wydział Mechaniczny Akademii Morskiej, uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk technicznych w dyscyplinie budowa i eksploatacja maszyn.

W roku 2019 w związku z prowadzonymi zmianami organizacyjnymi Uczelni powodowanymi wdrażaniem Ustawy 2.0 Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce - z Wydziału Mechanicznego wydzielony zostaje nowy Wydział Mechatroniki i Elektrotechniki, a dotychczasowa struktura oparta o działalność instytutów zostaje zmieniona na strukturę katedralną. Wydział uzyskuje także nową siedzibę na ulicy Willowej 2. 

W nowoczesnych wnętrzach wyremontowanego budynku znalazło się wiele miejsca na multimedialne sale wykładowe, laboratoria wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt dydaktyczny i gabinety pracowników.
W roku 2022 status uczelni został podwyższony do rangi politechniki, co podkreśliło techniczny profil kształcenia i badań naukowych.

Wydział Mechaniczny PM kształci studentów w systemie studiów stacjonarnych i niestacjonarnych na 2 kierunkach:
- mechanika i budowa maszyn
- inzynieria przemysłowa i morskie elektrownie wiatrowe

Są to kierunki, które dają szansę zatrudnienia w branżach, które nie ulegną zanikowi wraz z rozwojem technologicznym. Postępująca cyfryzacja ściśle współgra z rozwojem zagadnień mechanicznych, które wciąż pozostają niezwykle istotnym komponentem wszelkich innowacyjnych projektów. Nie grozi zatem naszym absolwentom wyparcie z rynku pracy. Mechanika podlega ewolucji i cyfryzacji, która pozwala opanować i sterować niekiedy wielkich rozmiarów urządzeniami.

Pracownicy Wydziału poszerzają swoją wiedzę i rozwijają umiejętności, dążą do podnoszenia jakości nauczania, aby kształcić wysoko wykwalifikowanych inżynierów-mechaników. Biorą udział w licznych w szkoleniach oraz projektach badawczych. Wielu z nich zajmuje się nie tylko pracą na Uczelni, lecz również nadal zajmuje kierownicze stanowiska na jednostkach pływających.
 

Wydział działa prężnie w zakresie badań związanych z eksploatacją urządzeń, diagnozowaniem układów wtryskowych i opracowywaniem oraz tworzeniem nowych kompozytów metalowych. Badania realizowane na Wydziale charakteryzują się wysoką użytecznością zarówno pod kątem naukowym, jak i pod kątem realnych rozwiązań, które trafiają do powszechnego użytku. Dowodem stałego podnoszenia poziomu innowacyjności Wydziału - oprócz nowoczesnej oferty dydaktycznej - jest szereg nowatorskich patetententow, które naukowcy z Wydziału Mechanicznego opracowali i wprowadzili z powodzeniem na rynek komercyjny.

Grono badaczy pracuje w bardzo szerokim zakresie, począwszy od łączenia właściwości rozmaitych składników chemicznych w celu uzyskania korzystniejszych kompozytów, przez ocenę stanu technicznego urządzeń, aż po paliwa alternatywne.

Współpraca ze środowiskiem biznesowym jest nieodłącznym elementem kształcenia na Politechnice Morskiej. Wydział Mechaniczny dzięki intensywnej kooperacji z szeregiem firm, idzie krok w krok z rozwojem najnowocześniejszych rozwiązań mechanicznych. Jednym z ostatnich efektów tego typu współpracy stało się utworzenie centrum szkoleniowego silników wolnoobrotowych. 

Na Wydziale Mechanicznym PM powstał pierwszy w Polsce kierunek inżynierskich studiów, na którym kształcą się przyszli eksperci MEW - inżynieria przemysłowa i morskie elektrownie wiatrowe. W specjalistycznych szkoleniach studentów tego kierunku używana jest, zainstalowana na terenie Wydziału, pełnowymiarowa gondola turbiny wiatrowej na 20-metrowym maszcie.

Kooperacja z przedsiębiorstwami – tymi rodzimymi i zagranicznymi – odbywa się w wielu wymiarach. Dzięki realizowanym praktykom w firmach, które są regionalnymi liderami różnych branż przemysłowych, studenci mają szansę zetknąć się z wykonywaniem zdań na wybranym przez nich stanowisku oraz z tym, jak funkcjonuje rynek pracy.